Ei was is dann das? Werre viil Leit frooe, doch mir alde Kreiznacher wisse das, wi’s eem is, wemmer es „aam Diir“ hot. Alt sein, krank sein, di Coronazeit awei miterleewe, wenn eem es Geld ausgeht, di Luscht fehlt eem un di Antriibslosichkeet macht sich breet, wemmer nor do hogge duut un bleed guckt, kee normale Gedangke fasse kann, dann hot merr es „aam Diir“. Di Betittelierung vun annere Leit di’s trifft, heeßt dann: „Lossen gehen, der (odder di) hot heit widder es „aam Diir“. (armes Tier, for Leit di nit vun do sinn).„ So Leit hot’s schunn immer gebb un di werrd’s aach immer gewwe. Das is e’Gemiitszuschdand. Merr duut sich dann selbscht leed. Unsereem geht’s jo aach so, wemmer nit gut druff is. Merr simeliirt, es drickt eem hinne un vorne, merr macht sich Gedangke, was noch uff eem zukimmt, was is un alles schunn wa, was ve’kehrt gelaaf is im Leewe. Rundidum is merr nit in Ordnung, ja un dann hot merr halt es „aam Diir“. Bei so Zuschdenn muss merr ebbes unnernemme, do hilft ganix! Alles henge un bambele losse? Nee! Do seesche zu derr selbscht: „Komm, loss dich nit so henge, mach ebbes! Geh in di Nadur, fahr Fahrrad, schaff ebbes was derr schwer fällt, mach derr gude Gedangke, ess ebbes Feines odder dringk e’mol ebbes Gudes, dass de widder uff di Fiiß kimmsch un klore Gedangke kriisch! Geh bei Freinde odder bei Freindinne di dich geere honn, redd mit annere Leit! Jeder hot do sei besunnere Methode defore. Schlimm werrd’s, wenn das „aam Diir“ länger aan derr henge bleibt, dann musche bei’je Dokdere, denn depressive Zuschdänn darf merr nit aanschdehn losse! Sicher werrd derr de Dokder Pillcher odder e’Zeppche uffgeschreiwe, was dich un dei Gemiid widder uffhellt. Nor eens musche beachde: Beim Innemme vun de Pille un de Zeppcher musche uffbasse, was for for owwe, un was for for unne sinn!
0 Kommentare
Unser alder Gastronome-Präsident Alex Jacob hot vor johrzehnde e’mol de minderwerdiche Wein als „Brih“ (Brühe) bezeichend, was di Winzer domols sehr ve‘ärjert hatt. Brih is im Kreiznacher Schbrachgebrauch mehrschdens for Fedderweiser ze gebrauche. Braun oxidiirt, mit e’bissje Wingertsdreck debei, ve’leicht aach Dreck der uff de Blädder gehongk hot, so leeft de frische Moscht aus de Willmespress ins Fass. Frihjer in Holzfässer, heit in Schdahltangks, damidder besser „behannelt“ werre kann. Di „Brih“ werrd „ausgebaut“ un de Dreck setzt sich unne ab, werrd als Weinhef separiirt un ve’leicht zu Schnaps gebrennt. So war’s frihjer, als ich noch im „Weingeschäft“ informiirt war. Doch Brih bleibt Brih, aach wenn’se noch Daache deno unbehannelt zu Fedderweiße werrd! Merr kann di „Brih“ uffrische, mit Zuckerwasser in di Läng zihje un trotzdem bleibt Fedderweiße, Fedderweiße! E‘grau-braun-pizzelich-halbsiiß Brih, di’s insich hot. Si gibt’s in Menge awei, wo di Wingert hi un do voll mit Trauwe hänge. Ich erinnere mich ans Johr 1960, do hot’s so viil Wein gebb, dass es Kreiznacher Schwimmbad als Lagerungsstätte voll wa! Es hot kee leere Fässer mehr gebb! De LIdder Wein hot domols 20 Pennich koscht! Ja un so kimmt’s, dass mit dere Brih das „Weingeschäft des Jahres“ zu mache is! Di Daache sitz ich in’ere Werrtschaft beim Middachesse un leese uffeme Dischkärtche: “Deutscher Federweißer“ Glas 3 Euro – Ich bin ball unner de Dich gefall! Das sinn jo de Liter 15 Euro! Was muss dann do di Flasch ausgebaude Wein koschde, wenn di Brih schunn so deijer is? Heit kriid merr beim ALDI, LIDL odder REWE schunn e’gut Flasch Grauburgunder for 3 Euro. Ich wollt’s nor e’mol gesaat wollde honn. Di Corona-Ukraine-Kriichs-Inflatzion hinnerlässt ihr Schbure un si is nit ze iwwersihn. -
![]() Also di Ferz, di geloss werre sinn demit gemeent. Di Auswüchs beim Geldintreiwe nemme Forme aan, di kann kee Mensch mehr novollzihje. Di Umwelt muss geschitzt werre, di CO2 -Werte wäre viil zu hoch. Di Audoabgase wäre mit hohe Benzinpreise nit in de Griff ze kriin, so saan’se di am Ruder sinn. Di Nordlänner, di mit große Weidfläche un dene viile Kih di druff e’rummlaafe, honn e’Lösung gefunn: Di Fladulenze vun de Kih, em Rindviih iwwerhaupt un aach vun de Gail solle beschdeijert werre.
Ob di Ferz vun dene Kih in Ballons gesammelt werre un deno in Kubikmeeder widder vekaaft werre, do sinn’se sich noch nit ganz eenich, doch aach das schdeht im Raum. Mei Freind Schicke-Kaal, selbscht e’mool e’Bauer mit Kih saat heit Middaach: „Es kimmt noch soweit, dass merr e’Antrach ausfille muss, wemmer eene fahre losse muss.“ Zeite un Methode sinn das heit, di merr nit mehr glaawe kann! Iwweriches: Methangas is edel un hoch gefährlich. Merr kann’s for viiles ve’wenne un es is nor schad defor, dass merr so alt is un di unmeechlich Entwicklung nit mehr mitkriid, wenn’s heeßt: „Lisbeth, bring hoddich di Gasflasch, de Oba nimmt schunn widder di schräch Stellung in!“ Wi das so is, wemmer isst un dringt muss merr aach e’mol uffs Dibbche, wi mei Vader immer saat, wenner uffs Klo musst. Geschdern wa ich in Sowwerum im Cafe‘, honn Kuche gess un aach ebbes getrungk, do musst ich e’moo. Links for „Männer“, rechts for „Frauen“, hot im Vorraum vun de Toilette geschdann . Di Diir for Männer wa zu, weil eener druff wa. Rechts di Diir hot uffgeschdann un ich bin e’ninn, weil’s merr geeilt hot. Ein „feiner Mann setzt sich.“ was soll do annerscht sein? Ware mei Gedangkegäng. Als ich ferrdich wa un mache di Diir uff, do schdeht e’Fraa vor merr un guckt err. Schnell honn mich mei ve’lor Fassung widder gefunn un saat: „Entschuldigung, ich bin ein Tansgender.“ Merre honn alle zwee laut gelacht un di Sach wa gereechelt.
![]() Jetz weeß merr jo, dass di heidiche Kinner annerscht groß werre, wi mir Alde frihjer. Nix mehr deheem im Laaf-Schdällche hocke un druff waade bis merr krawwele, laafe un aach redde konnt, for dann in de Kinnergaade ze gehen, wemmer dort bleibt.- Nee, heit geht’s mit zwee Johr schunn in di KITA, wo’s Kleenkind alles beigebracht kriit, was e’m im junge Leewe fehlt, was’es wisse muss, bis’es in di Schul kimmt. Alles unner „Aufsicht“, mir saade frihjer Tande iwwer di „Aufsichtsperson“, das verscheht sich. Di „Frühkindliche-Tagesstätten“ sinn heit dringend notwennich, wenn di Mudder schaffe gehen muss, denn een Gehalt langt mehrschdens nit. Di Daache geht di Mechthild, e‘Bekannde vummer dorch de Kreiznacher Kurpark. Das macht’se effdersch, weeje de frisch Luft. Beim dohiin Schlendere geht’se aan’ere Bangk vorbei wo e’alder Mann drufft hockt un e’groß Kinnerchees schoggelt. Ungewehnlich, dacht’se un si is e‘paa Schitt ze’rick un freed den ald Mann: „Saan’se moo, derft ich e’mol no dem Kleen gugge, ich honn kleene Kinner so geere. Mein sinn schunn groß. E’Meederzweejeneinzich.“ „Ei, nadiirlich! Gugge’se nor, das is mei Urenkelche.“ Das Kind hot freindlich gelacht un mit de kleene Battschhänncher gewungk. „Ach, was e’freindlich Kind!“ saat di Mechthild zu dem alde Uroba. „Was iss’es dann?“ freet di Mechthild. „Ei das siht merr doch! Gugge’se e’moo genau! Das is e’Bub! Der guckt doch so wi ich, odder! Ja mei Kinner un Engkel misse schaffe gehen un do bleibt di Juchend am ald Urobe hengke. Das is heit so.„ Saat der ald Mann un hot mit dem Kleen Miffcher gemacht, dass er lache sollt. „Wer macht dann das Bubche sauwer?“ freet di Mechthild. „Sei Fläschje kriider vun mir, doch das Unnerum, das kann ich nit! Der bleibt in dem, bissje Seech leije. No fünnef Schdunn kimmt sei Mudder vumm Schaffe, di macht’en dann sauwer un purdertem sei Ärschje. Was iss’es for e’goldich Kerlche, gelle?“ „Um Gottes Wille!“ saat di Mechthild. „Hot merr das heit?“ „Ei Freeche, das geht alles, wemmer muss! Was soll merr dann mache?“ „Ja,“ saat di Mechthild „in de KITA geht’s in e’me Johr weider. Di mache dann alles fors Kleinkind, aach dem Kind sei Ärschje werrd sauwer gehall, - un gepudert! - Wenn’se Leit honn, diplomiirde nadiirlich! s |
AutorKarl Rudolf Hornberger alias „de Hombes“ ist ein Fotograf und Mundartdichter aus Bad Kreuznach im Tal der Nahe am nördlichen Rand des Nordpfälzer Berglandes. Seine Mundartglosse "Em Hombes in die Fiiss gelaaf erscheint regelmäßig im "Oeffentlichen Anzeiger". Kategorien
|