Wi merr weeß bleib keener uff dere bugglich Welt un irchend wann treffe sich di Freunde un Ve’wandte uffem Kerchhof un nemme de Abschiid vun dem „Verblichenen“. Es Leewe is ze Enn!-
Bei dem eene werrd Rotz un Wasser gekrisch, bei dem anner kennt merr Handdicher gebrauche for di Träne fortzewische un di negschde Leit sinn in schdiller Trauer tiif versungken un gehen in-sich. De Parre redd waame Worde wi gut der „Dahinngegangene“ war un dass’es noch kee bessere gebb hot. Deno singt de Choral vun de Trauergemeinde Gotteslob, aach wenn de Leichnam sei Leewe ni in de Kerch wa. Alles leeft no’me Muschder ab un in de Kabell werrd dem liiben Toden gedacht un der eene odder anner schickt’em aach e‘liibgemeend Gebet no. Jetz kimmt di Ausnahm! Üblich iss‘es, dass dem Toden, dem liiben Freund, Mann, Fraa, aach Kinner misse schunn schderwe in „fröhlicher Runde“, denn es Leewe soll jo weider gehn, bei Kaffee un Kuche gedacht werrd. Soweit so gut. Was außergewehnlich wa, dass in de Haggenummer Friidhofskabell e’Besucher di Zeit ve‘wexelt hatt un bei de Abschiidszeremonie schunn aangefang hot ze esse, wa eerscht viil schbeeter aangedacht war. Mit kleene Salzbretzelcher (de Brezel is das Sinnbild für di Unendlichkeit) hot di Fraa im Schdille schunn „den Weg bereitet“ den der Tode nun antrete musst. Es wa ungewehnlich, doch sinnvoll war‘s! Bei’ere Beerdichung soll merr normaleweis nix esse, das geheert sich nit, doch wenn’s so gemeent wa, dass de >Brezel di Unendlichkeit< darschdelle soll – dann wa das e‘ Versuch. Haggenum macht’s meechlich.
0 Kommentare
So hommer frihjer iwwer eene gesaat, der nit ganz knuschber wa, der se nit all uff de Latt hatt. Warum un wiso der de „Vogel“ unner seiner Kapp honn sollt, das weeß ich aach nit. Merr saat’s halt. E’Vool honn – nor was for eener? Es sinn kaum noch Veel do! Schbatze sinn kaum noch ze sihn, Rotkehler sinn aach fort, un di Mönchsgrasmücke, di immer vun de heegschde Birkebeem in meim Gaade gepiff hot, vun dene is aach keener mehr ze heere. Nor eene Singvool hommer noch, nee, es sinn e’ganze Haufe, zwee Schwärm sinn’s, di do e’rummflattere un Schdimme mache. Es sinn Dohle, also „Rabenvögel“. Wenn ich middachs uffem Balgon leije, dann schreije di wi ve‘rickt, so, dass merr kee Aa zumache kann. Seit Johre schunn, alle Frihjohr! De eerscht schbaziire zwee iwwer de Dachsimms vumm Nochber seim Haus, gugge sich aan, reiwe sich de Schnawwel, doch dann, - no Daache iss‘es nor noch eener, der uffem Nochber seim Schornschde hockt. De „Herr Dohle“ scheint’s ze sein, während sei Fraa im Schonschdeloch uff de Eier hockt un briite duut. Iwwer Woche, dann komme’se di junge Dohle, un ganz scheen groß schunn, hogge’se uffem Daach odder in de Beem vumm Gaade un schreije was’es Zeich hällt. Si werre gefiddert vun de zwee Altveel, un als noch Daach vorei ware, hot uffem annere Schiiferdaach di neegscht Dohlefamillje ihr Nehscht gebaut un ball aach ihr Brut großgezoo. Was fore Jacht im ganze Verrdel! Kee annere Vool, wenn eener do gewees wär, wa ze herre, als nor di „Rabenvögel“, di Dohle. Bald sinn’se vun Ascht ze Ascht gefloo un dann vun Dach zu Daach, bis’se iwwer di Dächer fliije konnde. Jetzt leeft der alt Dohle-Vadder widder uff de Dachkannt hiin un her un di Alt duut widder briit, zum zwedde Mool! E’soziale Vool, so e’Dohl, di zwaa nit scheen peife kann, awwer sdi ve’mehre sich in eener Tour. Un wi ich so do leije, sihn un neere di Raweveel, do komme merr Gedangke vun ganz, ganz frihjer… Domols hot merr de zwedde Direkder vun de Schbarkass, de Julius Engelsmann ins Poesiialbum vun meiner Freundin e‘Weisheit e’ninn geschribb, di ich bis heit nit ve’gess honn:
„Alleine fliegt der Aar, der Rabe scharenweise. Gesellschaft sucht der Narr - und Einsamkeit der Weise. So kann eem Voolgezwitscher viil Wahres ve’zehle, aach wemmerse nit ve’schdehn kann .- Heitzedaachs hot jo di „Ärztliche-Versorgung“ bei uns im Land e’Loch. Kee kleenes, es is schunn e’aarich groß Loch. Un wemmer sich vorschdellt, dass frihjer de Dokder rechelmäßich ins Haus kam un geguckt hot was de Leit aan de Gesundheit gefehlt hot, kammer heit nor noch devun treeme. So Dokder gibt’s heit keen mehr! Nor wo sinn’se? Als Kind kam de Dr. Gralka zu uns heem un hot geguckt was’em Bub gefehlt hot.ombes in di Fiiß gelaaf Obber di Riddele hatt, di Rotznas aarich geloff is, obber di Windpogge odder Ohreweh hatt. Wenn ich Ohreweh hatt, dann kam de Dr. Eckel, de Hals-, Nase- un Ohredokder, der no merr „geguckt hot“. Wa’s ve’eiter, hot merr dann es Ohr uffgeschdoch kriide, bis ich gebrillt honn wi’je Ox. Alles deheem bei uns in de Kich! Schoggeladeplätzjer mit bunde Perlcher druff hot’s vumm Dokder Gralka gebb, wemmer brav wa. Aach uffem Land war’s so, dass de Dokder rechelmäßich komm is um no do Oma ihre digge Been ze gugge, ob se noch alles esse konnt, ob de Oba vun de Sutterpeif kee wehe Bauch hatt un ob die schwanger Hausfraa ohne Beschwerde ihr Kind ausdraan konnt. E’Hausarzt wa immer „greifbar“ un ich mecht saan „rund um di Uhr“ warer do. So ebbes is heit nor bei’me Vihdokder meechlich un – bei mir!
Mei Dokder is e’ Relikt aus de Frihzeit, als e’Dokder noch e’ Bader wa. Nor Hoorschneide un Zähnzihje, das macht meiner nit mehr, do fehlt’em scheint‘s es Werkzeich. Nor um e’Beischbiil ze saan: Alle halb Johr gehen ich bei mei Dokder un losse merr es Blut unnersuche. Es fehlt merr nix, doch das misst gemacht werr, weeje de „Vorerkrankunge“ di ich hatt. Es wa samschdaachs omends halb acht, do rabbelt es Telefon un mei Dokder, Walter heeßt’er mit Vorname wa am annere Enn un saat: „ Herr Hornberger, ich wollte ihnen nur sagen, dass alle Parameter ihre Blutes in Ordnung sind. „ Ja, gibt’s soebbes dann noch e’mool? Ich kenne Leit, di rufe ihr Dokder daachelang aan un kriin den nit aan de Heerer, noch weenicher ze sihn! Termine kriid merr eerscht no Woche, als sinn’s Monate wo merre waade muss! Korz, es leeft ebbes ve’kehrt in de „Häusliche-Krankenversorgung“, doch ich muss saan: „Glick hasche, Hombes! Hoffentlich leebt’er noch lang, de Dr. Walter in de Salineschtrooß.“ un ve’gess nit, wo de herkimmsch! Eener vun de Kernsätz vun meiner Mudder, den’se saat, wenn di Leit druff geguckt honn, was merr for Maniire hatt. Ob merr mit Gawwel un Messer richdich esse konnt. - Wi’s Messer uffem Deller ze leije hatt, wemmer ferrdich wa mit Esse – Ob merr noch Hunger hat odder schunn „gesättig“ wa, do musst es Messer annerscht uffem Dell leije. Alles muss gelernt sein. De Herr „Knigge„ hot owacht geb!„Wi leisch Du dann heit widder am Disch? Wi’je Wutz am Tooch“! „Nemm di Ellebooe vumm Disch un setzt Dich grad hiin!“ Di Sätz wi: „Schepp derr nit so viil! Was de derr gescheppt hosch werrd aach gess! Was bei uns uff de Disch kimmt, werrd gess!“ Ja un oft musst ich omens das esse, was ich middachs schdehn geloss hoon. Wemmer gerilpst hot wi’je Kuh, do hot di Mudder schtreng geguckt un saa:“ Rilpse duun di Wutze! Schlucks unner! De Martin Luther is schunn lang dot.“Uffschdeije, wenn di annere noch am Esse ware, hot’s nit gebb. „Es werrd sitze geblibb, bis merr all frerrdich sinn!“ saat di Mudder un em Vadder war’s egal, denn mit de „Kindererziehung“ hat der nit so viil am Hut. Di Mudder kam “aus gutem Hause“, dort her, wo merr di Maniire gelernt hot, denn ohne’s Lerne is’es nit gang. Di Kapp zihje, wenn Leit kame odder e’Knickje mache, wemm’er e’Meede wa, ohne das is’es nit gang. Uffem Land iss’es heit hoch usus, dass di Kinner eem di Zeit biite un „Gendach“ saan. Wenn ich moijns in meim Cafe‘ hogge, wo zich junge un aach schunn äldere Leit aan merr vobei gehn, hogge sich oft neewer mich, kaum, so gut wi ni seet noch eener „Guten Tag“. Si honn’s vun de Alde nit geheert, keenert vun‘enn un si wisse nit, was zu’rer gut Erzihung geheert. Mei Freind Werner kimmt immer in di Raasch, doch ich dengke:“Der lerent’s aach noch, dass sich di Zeide ve’ännert honn. Er is jo noch jimger als wi ich, eerscht eeneneinzich….“ m Bearbeiten hier klicken. Jetz bin ich jo alleen un muss merr mei Sache selbscht inkaafe. Als ich aan de Kass beim Norma bezahle wollt, hot do e’Mann, der nit vun do wa mit merr aangefang uffzezähle was ich alles uffem Band hat. Es hot sich e’bissje hiingezoo, bis uff eemol di Fraa, di hinner merr geschdann hot zu ihrem Mann saat: „Der Alt do vorne werrd jo noch e’mool ferrdich werre?“ Das saat di so laut, dass ich das geheert honn.
Jetz kann ich jo viil ve’traan, doch wenn een kimmt un seet :der Alt“, do bin ich empfindlich, denn wer willen schunn alt sein? Ja, un das hatt noch kee Fraa iwwer mich gesaat. - Ich drehje mich langsam e’rumm – so wi de Garry Cooper, domols in 12 Uhr Mittags, fixiire di Fraa vun unne no owwe un saat dann iwwer’se, so dass’es alles Leit geheert honn: „Honn Si sich schunn e’mool im Schbiil betracht?“ Si wa grob geschätzt noch Johre älder als wi ich. Ruh war! Di Leit honn gelacht un ich honn mei Sache bezahlt un musst noch e’mo zerick, ich hatt di Budder ve’gess. – Do sihn ich, wi di Fraa am Hoseschdänner e’Hoss aanprowiire wollt un zu ihrem Mann saat:“Kall, meensche di do deet basse? Es is Greeß zweejeverrzich ?“ Ich konnt mei frech Maul nit halle un saat iwwer’se: „Nemme’se doch 50, di basst beschdimmt!!“ Si hot mich siiß-sauer aangelächelt un ihr Mann hot gelacht. So kann’s gehen, wenn sich zwee Kreiznach unnerhalle Heit weeß jo jeder, dass’es um di Humanmedizin in „diesem, unserem Lande“, ich redde vun Deitschland, schlecht beschdellt is. Viil Praxe, wo di Dokdere zu alt sinn odder nit mehr wolle –werre zugemacht.- Hinneno kimmt nix mehr! Kee Dokder(sche), eener der di alt Praxis iwwernemme will un weiterfihrt is zu finne, was heit uffem Land schunn katastrophale Forme aan nimmt! „Bei was fore Dokder gehschen Du dann jetzt?“ Is e’Kardinalfrach un e’Dorfgeschbräch! Weit un breet is kee Dokder mehr ze finne, der de alde Leit, ve’leicht aach junge in ihrer Not helfe kann. Hausbesuche, wi vor 5o Johre, di gibt’s heit nit mehr! Wer nit bei de Dokder fahre, laafe odder gehn kann, wenner das noch kann, der bleibt deheem in seine Schduwwe mit seine kaum auszehallene Schmerze hogge odder leije. Anrufe beim Dokder in de Schdadt werre kaum aangenomm odder de Patzjent werrd ve’tröstet: Alles besetzt! „De Herr Doktor ruft Sie zurück!“ Is di lapidar Antwort vun de Helferin. De Patzjent waat un waat un hot Schmerze zum ve’platze. Iwwer Daach ziht sich di Therapie nor per Telefon hiin: „Nemme’se di, odder di anner Tablett. Wenn’s nit besser werrd, dann nemme’se di Schmerztrobbe di ich Ihne schunne’mol ve’schribb hatt odder Cortison, zwee Daach odder viir, di doppelt Meng halt!“ Das is de gut gemeende Rootschlaach, oft vun de Helferin iwwermiddelt, weil de Dokder kee Zeit hot. De Dokder behannelt in’s Blaue, weil‘er jo nix gesihn hot odder weiler nix Besseres weeß. E’annere Dokder is weit un breet nit ze finne, den merr frooe kennt. – Merr hockt odder leit jo uffem Land!
In Kreiznacher hadde merr frihjer de Dokder Ranßweiler, unne in de Viktoriaschtrooß. Dem is es Vihzeich iwwer alles gang. E’korze Aanruf un de Ranßweiler wa do! Es Vihzeich is bevorzucht bediint worr, domols schunn un heit aach. Aan was das nor leit? So e’Diirche gibt kee Widderredd, schluckt alles un is gedullich wi e’Schoof – un owwedruff, so e’Vihdokder hot immer zwee Leeweweese mit dene er’s ze duun hot: Es Vihzeich, Hund, Katz, Gaul odder Kuh un de besorchte Halter, der sei Diirche geere hot un’em Helfe will. Di Dangkbarkeit is’em Vihdocker immer sicher.:“Guggemoo, wi treu der Hund dich aus Dangbarkeit aanguckt! Isser nit liib, unser Nero?“ Des weeje werre di jung Leit heit Vihdockder un kee Humanmediziiner, denn dort bei dene Dokder, do leit’s Geld uff de Gass, es werrd bar bezahlt! Was for Zeide merr awei honn! Aan so’me scheene Frihlingsdaach wi heit, do geht eem es Herz uff, wi merr frihjer saat. Do hock ich in meim Liijeschduhl, viil laafe kann ich jo nit mehr un gugge in di Bodanik, also in di Nadur. Do sihn ich, was merr frihjer ganit uffgefall is, dass es im Gaade aanfängt ze schpriiße un ze blihje, aan alle Ecke un Ende, wi’s in de alde Frihlingsliider vumm Emanuel Geibel (wer kennt den noch?) heeßt. Di Rose klettere di Hauswand e‘nuff, zwee rosanische blihje schunn, di wilde Margritte sinn schunn voll am bliije, di Brennessele schtrecke di Häls un waade uff di Schmetterling, als e‘ Zitronefalter grad um di Eck fladdert. Es is de eerschgde, den ich dis Johr sihn. Di Erdhummel, di alle Johr ihr Nescht in e’Loch vumm Fenschderrahme baut, fliit un brummt de ganze Middaach schunn. Un wi ich no de „Bechter-Wolke“ (Di honn ihr Name vumm Kreiznacher Kunschtmaler August Bechter, der di Wolke immer so scheen gemolt hot) gugge, do schwirre schunn di eerschde Schwalwe iwwers Dach un suche ihr alde Neschder vumm voriche Johr. Da ich middaachs in Helljert hogge, do kriin ich aach di gut Landluft vumm Bauer Grünewald seim Rindvih mit. Kee Chanel un kee 4711 kann das Aroma ve’breide, den de frische Mischt aan sich hot. Do is ebbes vun Heimat, vumm „Geheichnis“, ve’leicht aach vumm allgemeine Friide drin, wenn eener weeß, wi‘‘s “Aroma“ vun Bombe, ve’brannde Haisere, Brandbombe, di sogar unner Wasser gebrennt honn, richt.-
So e’Maidaach wa e’Gewinn for’s Leewe un wemmer so ald is, dann soll merr den Daach geniiße, denn merr weeß nit obber noch e’mool widder kimmt!- Keener weeß das un merr leebt eenfach so in de Daach e’ninn. Drumm „Nütze den Tag, denn es ist später als du denkst!“ saat e’mool eener, un der hat recht! Mei Freind Kaal un sei Fraa un ich sinn „iwwer Land gefahr“, wi merr frihjer saad, wemmer ebbe „erlewe wollde“. Em Freind Kaal sei Butzfraa saad, alle zwee Woche deede di Dorfgemeinschaftsfraue vun Medderschum e’Aldekaffee im Gemeinschaftshaus ausrichde, wo aach Fremd hiinkomme kennde. Es wa Dunnerschdaach no‘m eerschde Mai, do simmer hiingefahr in’s Derfche aan de Noh. Als merr um Drei in das scheene Gemeinschaftshaus kame, honn’se schunn do gesess, di äldere Meed vun Medderschum un honn gemaid, also bei Kaffee un Kuche honn’se ve’zehlt. Merr honn am’e scheen hergerichde Disch platzgenomm, als zwee junge Frau in „Dorfkleidung“ (weinroter Hose un e’bassend Tishirt mit Namenszuch :Dorfgemeinschaft – zu uns kame un honn gefroot, was merr esse un dringke wollde: Kaffee mit un Kaffe ohne, Kuche hadde’se 6 Sorde zum aussuche. Wasser for de Dorscht hot uffem Disch geschdann. Herz, was willsche, was begehrsche? Mir drei Gäscht honn’s uns gut gehen geloss un schdännich kam een vun de Helferinne un hot gefroot, ob merr noch Wünsche hädde. Als merr de Kaffeedorscht geschdillt hadde wollde merr gehen un gefroot was es koscht. „Nix! Das mache mir umesunnscht!“ saat di jung Fraa un hot gelacht. Na merr sinn am neegschde Disch entlang un ich honn freindlich mit dene alde Meed dort gelacht, bis een vun’en saat: „Si kenne merr! Si sinn doch de Hombes! Wemmer alle zwee Woche do hogge, lees ich no’m Kaffeedringke immer Ihr Schdiggelcher vor. Do gugge’se, ich honn e’ganze Bindel ausgeschnitt un in meiner Tasch. Gleich fang ich aan ze leese.“ Ja, do ware merr erschdaunt, das dort, weit hinner Kreiznach de Effentliche gelees werrd un, dass mei Schdiggelcher bei Kaffee un Kuche di Leit erfreije. Merr gehen e’annermool widder hiin, denn di Leit ware arich nett, Kaffee un Kuch ware sehr gut un merr hatt den Indruck, dass in Medderschum di viil gepriisene „Dorfgemeinschaft“ schdimmt. Junge Frau bemühe sich drumm, dass’es ihre alde Dorfbewohne gut geht.
Di Daach hock ich moijns in meim Cafe’che, denewwe e’jung Famillje mit ihre zwee kleene Meed. Do fällt merr uff, wi das greeßer Meede zu seine Mudder geht un kuschelt sich in de Aam vun de Mudder. Di Mudder schtreichelt das Kind, drickt’s un gibt‘em e’Kuss. Deno kämmt’se dem Kleen noch di Hoor un macht’em im Nu e’Dut uff sei kleen Keppche. Es Kind gibt de Mudder noch schnell e’Kissje un geht deno aan sei Platz neewerm Vadder, derem aach iwwer de Kopp schtreichelt. Wi scheen, wemmere mit Liib sei Kinner großziht! Das ware so mei Gedangke, denn nit alle Kinner werrd so ebbes zuteil.
Do ging merr doch de Kopp, dass „die Lieb‘„ zwar nit ve’erbbar is, doch es kimmt druff aan, wi merr im Elternhaus mite’nanner umgeht, „ von Kindesbeinen an“! Di so ingeimpft „Lieb“ geht eem es Leewe lang no! E’mol Schtreichele, e’Kissje un e’gut Wort gewwe sinn di Helfer in alle Lebenslaache! Junge Leit meene, wenn di Erotik mit in’s Schbiil kimmt, wärs Schtreichele, Kisse ( si fresse sich ball uff!) aangebracht, das schdimmt zwar, doch wi schnell ist der „Frühling“ vorbei! Di Hormone ve’fliije im Wind, un wer sich deno nit aan sei liibevoll Erziehung im Elternhaus erinnert, wo Schtreichele, e’Kuss un gude Worde zum Alldaach geheert honn, der duut merr leed! Dem geht das ve’lor, was eem di schbeete Johre ertraan lässt, wo di Einsamkleit aan di Diir kloppt un merr for jed gut Wort, jed Zuneichung dangkbar is.- Vun meine Kinner kriin ich ohne Ufforderung, beim Komme un beim Gehen de obligate Begriißungs- un Abschiidskuss, ve’bunn mit gutgemeende Worde. Das hommer vor lange, lange Johre ingefihrt, probat dorchs Leewe beibehall – un ich muss saan: Soebbes duut eem im Alder gut! „Und die Liebe höret nimmer auf…“ wi’s in dem alde Bibel-Spruch so treffend heeßt. (1, Korinther 13.) Es gibten heit nit mehr, de Kolonialwarelade, de Rewe, Lidl, Edeka, Norma un de Netto honnen abgeleest. Friher, als kleener Bub wa das unser Glickseelichkeit. „Mamma, noch een Banan, nor een! E’Schdiggelche Kokosnuss, di Ananas nor im Schaufenschder geschdann for ze gugge. E’Roll Lakritz, e’runde Rahmlutscher! „Mamma, nor noch een Zuckerschdang, so e’geringelt, sunnscht will ich nix mehr! Ve’leicht noch e’paa Himbeerbombom!“ „Nix gibt’s, di Mamma hot kee Geld for Schnuggelzeich. Ess e’Abbel, deheem hommer de Keller voll leije!“ „Ei Mamma, nor een Gummischlang, nor een! Di koscht doch nit viil!“ „Bisch e’alder Kuinator un gibsch ni Ruh!“ saat di Mudder ganz uffgereecht un merr sinn fort. Vorne am Ingang vun dem Lade wa noch di Auslaach mit de Wundertüten. „Mamma, kaaf merr nor een Wundertut! Emool nor gugge wa drin is!“ Di Mudder hot nogebb un hort for e’Grosche e’Wunnertut kaaf. Mei Glickseelichkeit hat sich erfüllt! Uff de Trepp honn ich se schunn uffgemacht for ze gugge: Zwee kleene Tittcher mit bundem Puffreis, e’Gummilschnuller un – das wa de Renner- e’Ringelche for aan di Finger, e‘goldeniches, middeme bunde Schdeen draan. So ebbes Scheenes hatt ich jo noch niiii! Heit gibt’s das alles in große Menge un im Angeboot un kee Kind guckt mehr deno -iwwersatt!
|
AutorKarl Rudolf Hornberger alias „de Hombes“ ist ein Fotograf und Mundartdichter aus Bad Kreuznach im Tal der Nahe am nördlichen Rand des Nordpfälzer Berglandes. Seine Mundartglosse "Em Hombes in die Fiiss gelaaf erscheint regelmäßig im "Oeffentlichen Anzeiger". Kategorien
|