Jetz honn ich jo in meim Leewe dausende vun Filme geguckt, Serije in Masse, Nadurfilme sinn nit ze zehle un wer de Millionär werrd, das intressiirt mich aach nit mehr. Wenn awwer e’Western-Film uffem Programm schdeht ( wo mehrschdens nix sehenswerte druffschdeht) den duun ich gugge. Do muss ich merr kee Gedangke mache wenn eener doot umfällt, un der de no im Schdudio sei Whisky seift, odder e’“Standman“ gekonnt vumm Gaul fällt, un di Meed, wi di Claudia Cardinale sinn aach mehschdens scheen. Also Western sinn bevorzuchte Filme di ich gugge. Lerne kammer nix draus, doch ich gugge merr immer di „Vita“ vunn de Schauschbiiler aan, denn di sinn mehrschdens aarich interessant. Was di Millionäre fihjer als ware, merr glaabt’s nit. Hilfsaweider, Dellerwäscher, ni e‘aanschdenniche Beruf gelernt, doch schauschbiile, das konnde’se. Do is merr di Daache de John Wayne unnerkomme, der eene vun de beschtbezahlde Hollywood Schauschbiiler wa. Der reich Kerl is jo nor zweejesibbzich Johr worr, schreiwe’se. Un er hätt drei Schachdele Zigaredde geraacht! Na, dacht ich, der hot ebbes for sei Gesundheit gedoon. Neewer seim Fodo hadde’se aach sei Grabschdeen abgelicht. Er wa klitzkleen, warz un e’Rodeoreiter wa druff. Debei hot geschdann:
„Der morgige Tag ist das Wichtigste im Leben. Er kommt zu uns um Mitternacht, ganz rein. Er ist makelos, wenn er ankommt, und gibt sich in unsere Hände. Er hofft, dass wir vom Gestrigen etwas gelernt haben.“ – (Das is di deitsch Iwwersetzung) Di Grabschdeeninschrift hot’s insich! Si basst awei in unser Coronazeit, wo scheint’s keener ebbes vumm Daach devor gelernt hot. All leewe’se in de neegschde Daach e’ninn ohne ze dengke, ohne ze iwwerleeje was’en di letscht Zeit ve’sucht hot ze erkläre:“ Basst uff ihr Briider, es is schbeeder als’er dengkt! Corona lässt griiße.“
0 Kommentare
In e’paa Daach is wider Halloween, de Daach der Bekloppte! Den Schduss hot’s frihjer nit gebb, werklich nit! Middem Doot sei Schbässje treiwe, so weit ware merre noch nit komm. De Doot hot alle Daach im Kriich neewer eem geschdann, den musst merr nit rufe, der kam vun alleen. De Halloweenschduss, den hommer, wi kennt’s annerscht sein, driwwe vun de Ami. Di sinn außer Rand un Band un werfe sich in de Halloweentrubel wi err. Bei uns in Deitschland honn’sen aach in de 90er Johre ingefihrt, de Halloween-Day. Nor fo was der gut sein soll, warum merr den feijere solle odder kenne, das weeß kee Mensch. Brauchtum aus Irrland heeßt’s wär das, doch werr willen „Brauchtum aus Irrland? Jeder Gedengkdaach hot sei Sinn un jeder der meent, er misst dem Daach gedengke, der feijert das im Glaawe aan das Ereichnis. Allerheilich, Aller Seelen, Doodesunndaach, all di Daach gibt’s un werre bedacht, nor de bekloppte Halloween-Day, der is vun Bekloppde, also missen aach di Bekloppte feijere. Nor der Name, der macht mich err, denn ich kann kee Englisch. Solle doch dem Daach de richdiche Name gewwe, dann weeß merr for wen’er gedacht ist. Hallobeschussdedaach- wär mei Vorschlach. Ball wär der Gedengkdaach ausgelaaf, denn bekloppt odder beschdusst will jo keener sein, drumm werrd aach di Maskiirung vollfihrt. E‘ Doodemännche middeme Kürbis unnerm Aam kimmt aan di Diir un seet: „Siißers odder Sauers?“ Ei wi beklopp is das dann? Als ich domols vor iwwer sechzich Johr in mei Wohnung ingezoo bin, do wa Kreiznach noch Kreiznach! E’scheen Beamtewohnung, wi di domols vumm Bauverein geheeß honn, midde im Griine hot’s Haus gelee, di Glocke vun de Diakonie-Kerch un vun de Johannes-Kerch, e’paa Johr schbeeder, hommer zur bassend Zeit kenne heere, e’Wissje middeme riisegrooe Kerchebaam, e‘kleen Gärdche war rund um’s Haus, un wemmer uffem Balgon gesess hot, dann konnt merr es Kinnergeschrei vun de Nochberschaft heere. Di Veel honn moijns un omends gepiff un di Nochberschaft hot merr middem Name gekennt un merr hot unnerenanner geplaudert, domols!
Heit, e’halb Johrhunnert schbeeder, do hot sich di Welt ve’ännerrt un Kreiznach aach. Domols ware zweeune’halb Milliard Mensche uff dere Welt, heit simmer korz vor acht Milliarde Mensche, di do e’rumm laafe un satt werre wolle. Geschdern, bei dere Bullehitz do lei ich im Sessel un heere draus de Nadur zu, ob ve’leicht e’Veelche peift, ob Kinner schreije. Nix wa ze heere, di Glocke honn geleit un driwwe vumm annere Haus heert eener seim Muhezzin im laude Radio zu, was der’em zu ve’klickere hot. Kinnerschreie gibt’s do howwe keens mehr, di Leit sinn ald, di Kinner fort un de Singsang vumm Muhezzin, ve’bunn middem Glockegeläut vun de Kerche honn di heeß Lauf ausgefillt. Es wa kee Andacht, es sinn merr nor Gedangkegäng dorch de Kopp gang, wer’s Renne in e’paa Johrzehnde e’mol macht. Ich werre’s nit mehr erfahre. - Di Daache is e’uralder Mann in Odernum geschdorb, un wi das uffem Land noch usus is, gehen viil Leit mit uff di Beerdichung. So aach mei Freind Kall. Er is mit seim Rollerche bis hiin gefahr, denn’s Laafe fällt’em schwer. Das hot di Uffmerksamkeit vun seim fünnefjähriche Engkelche Karl-Hendrik geweckt, als der sei Mudder freet:“Mama, wo fährt denn der Opa hin?“ Jetz kimmt di Schdunn, wo e’Mudder ihrm Kind erkläre muss, dass de Oba uff e’Beerdichung fahre muss, weil e’alder Freind vun’em geschdorb is. Wi sag ich’s meinem Kinde? Di Fraach schdand aan. „Also hör mal Karl-Hendrick, Opas Freund war ein alter Mann und der musste sterben. Das weißt Du doch schon, dass das so ist. Jeder Mensch muss einmal sterben, das gehört zu unserm Leben dazu. Kleinkinder werden geboren und wenn sie alt sind, dann müssen sie sterben. Auf dem Friedhof werden sie dann in einem tiefen Grabloch beerdigt. Viele Leute kommen dort hin und hören dem Pfarrer zu, was der über das Leben von dem verstorbenen Mann zu sagen hat. Opa fährt dort zur Beerdigung hin. Hast Du mich verstanden Karl-Hendrik?“ „Ei Mama, ist der Mann denn gar nicht mehr da? Muss der immer im Grabloch bleiben?“ „Hör zu Karl-Hendrick: Wenn ein Mensch stirb, dann steigt sein Geist und seine Seele hoch in den Himmel zum lieben Gott. Nur sein Körper wird in dem Loch auf dem Friedhof beerdigt. Hast Du mich verstanden, Karl Hendrik?“ „Ja, Mama, das ist auch gut so, dann haben die Würmer auch etwas zum Essen.“ Di Mudder un de Oba mit samt de Oma ware schbrachlos iwwer di kindlich Logik vun ihrm Kall-Hendrik.
Wemmer jung is un de Himmel hängt noch „voller Geigen“, do is das Wort „Liebe“ voll im Schbiil, obwohl kaum eener weeß, was das Wort for Bedeidung hot. Zichfach kammers ausleeje un jeder macht das uff sei eichen Art un Weis. Es Gefihl ze schbiire, so innewennich schbiirt merrs, das seet eem ob di Liib im Schbiil is odder nor di Luscht odder di Geilheit, wi di junge Leit heit driwwer saan. Ja un wenn dann zwee Mensche meene si hädde sich so aarich geere, dass’es Liib sein kennt, so doll ve‘rickt, dass der een odder der anner meent, er kennt’s ohne den anner (di anner) nit mehr aushalle, ohne dass’er korz vorm Iwwerschnappe wär, dann scheint’s so ze sein, dass merr beijenanner bleibt. For immer un ewich, uff Gedei un Ve’derb! Es werrd hi un do aach geheirat un di Ernüchterung kimmt bei viil Leit schunn ball un si sihn in, was for Schwiirichkeide im‘me gemeinsame Leewe doch vorkomme kenne. Si sihn in, dass merre aach nit immer nor im Bett leije kann un waad bis de Honeymoon hinner di Wolke ziht. So Leit gehen dann widder vunenanner, sihn de Fehler in un si losse sich scheide. Si honn ihr Freiheit widder. Di anner Sort, di meene, dass sich alles widder inrengke losse deet, di halles dann e’paa Johr aus – im Sturmgebraus. Bis aach das „Dibbe ze Bruch“ geht un di Partner, di mit de Johre schunn älder worr sinn un als „Nei“ nit mehr dorch gehen. Di laafe dann wi err doch de „Wald“ un suche di odder den Bassend, der awwer kaum noch ze finne is. Di dritt Sort Leit, do leeb der een un der anner sei Leewe for sich in trauter Zweisamkeit. Jeder macht was er will un der anner seet Ja un Amen! Di letscht Sort Mensche, di fresse alles in sich e’ninn. Kriin dauernd e’digge Hals un de Blutdruck is unkontrolliirba hoch! Di hogge das heiliche odder unheiliche „Versprechen“ vun vor zich Johre aus, sinn ihrm Partner treu wi (Katze)gold un losse uff den anner nix komme! Nor nit! „Es is de bescht Kerl den’s gibt!“ Di honn noch nix Krummeres gesihn als e’Bretzel! Si kenne den odder di anner nor nit mehr sihn, de Otto, de Fritz odder di Lisbeth, wenn‘se komme odder do hocke! Bei dene wächst di Liib mit de Johre dann aus ins „Ertragen müssen“. „Ich habe ihn mein Leben lang ertragen müssen!“ heeßt’s dann im Resümee der späten „Liebeserklärung“. Ja, wer’s aushällt un desdeweeje sei Gesundheit ruiniirt, der is selbscht draan schuld! Nor wenn’s zu lang aanhält, es „Aushalle“, dann gibt’s kee ze’rick mehr. -Was dann de Ausweech is, dass wisse nor di Getter! Es schderwe nit nor di Leit, es komme aach widder Kinner uff di Welt, es is de Kreislauf des Lebens un änne kammer do draan nix! Un wenn eener in schbeede Johre vun de Welt geht, dann siht’er mehrschdens nit mehr so aus, wi’jen di Leit sei Leewe lang gekennt honn.- „Was, - das is de Seppel? Ei der hot jo frihjer ganz annerscht ausgesihn!“ heeßt’s. Un wenn e’kleen Bobbelche uff di Welt kimmt, saan di Leit: „Ei wem siht`en das Kind nor eehnlich? Was iss’es dann? Hodder Hoor uffem Kopp un war for Sort? Wem’er nor noschleed? Was hodden das Kind for Aafarb? Was hoddern for Hänn un sinn sei Fiißjer groß? Alles will di Ve’wandtschaft wisse, rein alles. Un di wisse dann aach, wem das Kind noschleet, was jo wichdich for dem Kind sei Entwicklung is. –
Wenner wi de Oba werrd, dann hodders fauschtdick hinner de Ohre un er werrd e‘Knorzekopp. De Kopp voll Hoor lässt uff e’gude Hoorwux schliiße. Blaue Aa – for was di Aafarb gut is, das weeß keener, nor zum aangugge sinn di scheene Aa wichdich. Hoorfarb is heit kee Fraach mehr, di kammer färwe bis ins hohe Alder. Doch wenn’s Kind große Fiiß hot, das zeicht, dass’er im Leewe e‘feschde Schdand hot. Hänncher, di zarde, di sinn for Kinschtler un Büroaweider gedacht, fore Dokder ve’leicht aach noch, un wenn’s Kind große Hänn hot heeßt’s: Das gibt e’mol e’Schaffer! Ob bei’er bei de Schdadt am Kanal odder in de Landwirtschaft unner kimmt, das kammer noch nit so saan. Karakder, den muss e‘Kind honn! Nor aan was schdellt merr den fescht? Do muss sich das Kind eerscht e’mol iwwer Johre entwiggele! Deno kammer saan: „So wa sei Vadder! Ganz sei Vadder! Geschiss un gemolt!“ odder :“Vunn de Mudder hodder di scheen Schdimm. Der kann singe wi e’Lerch!“ Dann heeßt’s oft: „Was sich der Bub gemacht hot! Di Intelligenz, di hodder vumm anner Oba, der wa jo so gescheit, doch dass’er so scheen grad gewax un gesund geblibb is – dodezu hommer all beigetraa, den di Gene gehen jo nit ve’lor. Nor di Liib, di Art liib ze sein, das muss erzoo werre! Un das is es Wichdischde was eener im Leewe honn muss! Knallkepp, Egoischde, Nörgeler un Schtreithähn, di brauch di Welt nit, di hadde merr in alle Johre im Iwwerfluss! Mir Kreiznacher brauche nit in de Krimmele ze suche, wemmer das Wort Korona heere. Das Wort kenn ich schunn seit meiner frihscht Kindheit. Domals wa das kee Krankheet wi heit, womeechlich noch e’Pandemie. Nee, di Korona war e’Wort aus unserm alldächliche Schbrachgebrauch! Wenn ich middaachs aus de Schul kam, hatt mei Deller Rilles-Rallessupp e’nunner gewürcht, also di Graupesupp gess, di’s im Kriich fascht alle Daach gebb hot, dann saat mei Mudder zu merr: „Bub! De eerscht werre dei Uffgaawe gemacht, bevor de bei di Buwe uff di Gass gehsch! Di ganz Korona schdeht schunn vor de Diir un rufe laut no derr.“ Mit de Korona wa nit di Krankheit Corona Covit 19 gemeent, di di Gasse Buwe ve’leicht hätte kenne honn, nee! Korona wa das Wort for Sippschaft, for di ganz Bagaasch, for’e Haufe Buwe, di domols uff de Gass geschdann honn um mit merr ze schbiile. Hickelches, Klickerches, Ve’band odder Völkerball, Ratze un Treibball. Alles Schbiile for Kinner, di’s heit nit mehr gewwe duut. Ox am Berch, Mudder wie weit darf ich Reise?, Schlapp hat den Hut verloren. All di Kinnerschbiile konnt merr nor schbiile, wenn e’Korona Kinner uff de Gass war. Alleen is das nit gang, dass merr Hickelche geschbiilt hätt, un Völkerball alleen, das is aach nit gang. Ratze geht ve’leicht noch alleen, doch do weeß heit keener mehr wi das geht. Di ganz Korona Kinner vun de Gass musst do sein, deno konnt merr middenanner schbiile. Heit bleiwe di Kinner deheem in de Schdubb, klicke am Handy e‘vor un ze’rick, gehn an de Kompjuder un mache ihr Uffgaawe for di Schul im Homscherring. Dodebei misse’se uffbasse, dass de Vadder odder di Mudder kee Corona mit heem bringt, wenn di aus’em Urlaub aus Malle komme, sunnscht honn’se aach in heidicher Zeit di Corona.
|
AutorKarl Rudolf Hornberger alias „de Hombes“ ist ein Fotograf und Mundartdichter aus Bad Kreuznach im Tal der Nahe am nördlichen Rand des Nordpfälzer Berglandes. Seine Mundartglosse "Em Hombes in die Fiiss gelaaf erscheint regelmäßig im "Oeffentlichen Anzeiger". Kategorien
|